حقیقت انتظار
مقاله ای خوندم در نشریه معارف - ش94 ، راجع به ویژگی های عقیدتی شیعیان از منظر آیت الله جوادی آملی ، که قسمتی از این مقاله اشاره داره به مساله انتظار در مکتب شیعه . فکر میکنم برای علاقمندان به معارف مهدوی این مطلب جالب و خوندنی باشه.قسمتی از اون رو درج میکنم:
انتظار پیروان اهل بیت عصمت و طهارت(ع)با انتظار دیگران تفاوتی عمیق دارد؛ چرا که فرقه ناجیه در انتظار طلوع شمس موجود مستور است و دیگران منتظر ستاره معدوم. به اعتقاد راسخ ما، مهدی موعود، موجود است، امّا در پندار دیگران، فقط موعود است نه موجود. تفاوت معنای انتظار در دو گروه مزبور، همان فاصله عمیق میان موجود و معدوم است که نمیتوان مرز آن را تحدید کرد؛ زیرا یکی دل به نقش ماه خوش داشته و دیگری به نظاره آن، چشم از آسمان پر کرده است و ماه را در سپهر یافته و به انتظار اوج، فرازمندانه عروج میکند:
دلا خود را در آیینه، تو کژ بینی هر آیینه
تو کژ باشی نه آیینه، تو خود را راست کن اول
یکی میرفت در چاهی، چو در چَه دید او ماهی
مه از گردون ندا کردش من این سویم، تو لاتعجل
مَجو مه را درین پستی که نبود در عدم هستی
نروید نیشکر هرگز، چو کارد آدمی حنظل
در تبیین معنای حقیقی انتظار، روایات متعددی نقل شده است؛ از آن جمله روایتی است که ابوبصیر از حضرت امام صادق(ع) چنین نقل میکند: «لیُعدَنّ اَحَدُکم لخروج القائم و لو سهماً...». براین‌اساس کسی که بخواهد به واقع منتظر وجود مبارک آن حضرت باشد، باید خویشتن را مهیا سازد؛ گرچه با آماده کردن یک تیر باشد. تأمل در این روایت شریف میفهماند که انسان تا مرد میدان جهاد و مبارزه نشود، نمیتواند خویشتن را در زمره منتظران راستین آن حضرت بداند و این، همان معنای بلندی است که در ادعیه نورانی شبهای ماه مبارک رمضان به آن اشاره شده است: «وقتلاً فی سبیلک مع ولیّک فوفّق لنا.»
کسی که خویش را خواهان ظهور حضرت ولیعصر(عج) میداند و امید اصلاح امور را از آن حضرت دارد، امّا خود اهل جهاد نیست، سخن به گزاف گفته و در حقیقت، نه منتظر، که منزوی از ایشان است؛ زیرا در انتظار گشایش رایگان دشواری‌ها به دست امام عصر(عج) است و میخواهد در این مسیر دچار هیچ رنجی و متحمّل هیچ هزینهای نگردد؛ در حالی که انتظار حقیقی ظهور آن حضرت به معنای آماده سازی عِدّه و عُدّه در تمامی زمینهها، از جمله مسائل نظامی و جهاد در راه خداست؛ پس کسانی توان یاری آن حضرت را خواهند داشت که کارآزموده این میدان باشند. در عرصه جهاد علمی، مسلح شدن به سلاح قلم و تیغ سخن و در عرصه عملی، تجهیز به اسلحه رزم و آموختن شیوههای نوین آن، لازمِ انتظار حقیقی است و کسی که میان این دو عرصه را جمع کند و به سلاح مناسب هر یک مسلح شود، به اجر هر دو جهاد نائل آید: «طوبی لَهُم وحُسنُ مَأب» البته بخش مهمّ پیروزی آن حضرت مرهون رشد فرهنگی جامعه بشری است.
نتیجه آنکه معنای عمیق انتظارِ موجودِ موعود در مکتب اهل بیت(ع)از سویی اقتدا به سنّت امامان هدایت(ع)و از سوی دیگر، مسلّح بودن یا مسلّح شدن به سلاح علم و ایمان برای مجاهده در راه خداست. این عبادت والا، عرصههای گوناگونی دارد که در هر یک عنصر انتظار تجلی خاصی دارد و به شیوهای متفاوت مطرح میگردد.
عرصه فرهنگ از اساسیترین عرصه هایی است که در زمینه سازی طلوع شمس مهدوی(عج)مؤثر است، از اینرو دریافت فهم صحیح انتظار در این عرصه، سهمی اساسی در تصحیح فرهنگ انتظار دارد. امام باقر(ع) فرمود: «رحم الله عبداً حبس نفسه علینا! رحم الله عبداً أحیا أمرنا». این سخن نورانی، نمود روشنی از جلوه انتظار حقیقی در عرصه فرهنگ را به نمایش میگذارد؛ چرا که انسان منتظر در این عرصه باید خویش را در محدوده اوامر الهی نگه‌دارد و از قلمرو دستورهای قرآن و عترت تجاوز نکند.
امروزه، تلاش شیعیان واقعی و منتظران راستین حضرت بقیه الله(عج) باید بر احیا و انتشار معارف و مآثر قرآن و عترت(ع) متمرکز شود. حقیقت انتظار در این عرصه آن است که منتظر معتقد و عارف به حضرت ولی الله اعظم(عج) براساس معرفتش امر آنان را احیا کند و خویشتن را در محدوده اوامر ایشان مقیّد سازد تا فیض الهی از باطنش جوشیده، در ظاهرش تجلی یابد.
